İslamiyet'in etkisiyle Arapça'dan dilimize geçen sözcükler arasında yer alan fıtrat kelimesi İslami terimler arasında yer almaktadır. Bu terimleri inceleyenler; fıtrat ne demek, TDK sözlük anlamı ile fıtrat nedir, fıtrat terim anlamı nedir diye araştırıyor. Hadislerde ve Kuran'da fıtrat kavramı ve bu kavramın işlenişi hakkında merak edilenler haberimizde.
FITRAT NE DEMEK TDK?
Fıtrat kelimesi Arapça ftr kökünden gelmektedir. Arapça fatr/futur "yarma, yaratma, doğurma" kelimesinden türetilen fitra "yaratılış, doğa, hilkat" kelimesi dilimize fıtrat olarak geçmiştir.
FITRAT TERİM ANLAMI NEDİR?
Fatr kökünden isimleşen fıtır sözcüğü, "yaratılış" anlamının yanı sıra "belli yetenek ve yatkınlıklara sahip oluş" manasına da gelir. Yaratılışın temelinde yokluğun oluşu, yokluğun yarılarak içinden varlığın çıkması dolayısıyla bu kelimenin bu anlamı karşıladığı düşünülmektedir.
KURAN'DA FITRAT KAVRAMI NEDİR?
Kur'an-ı Kerim'de 19 yerde fatr kökünden türemiş sözcükler, bir ayette ise doğrudan fıtrat kelimesi geçmektedir. "Sen yüzünü Hanîf olarak dine, Allah insanları hangi fıtrat üzere yaratmışsa ona çevir" (er-Rûm 30/30) Pek çok hadiste de fıtrat kelimesine yer verilmiştir. Özellikle "Dünyaya gelen her insan fıtrat üzere doğar; sonra anne ve babası onu Yahudi, Hristiyan, Mecûsî (farklı bir rivayete göre hatta müşrik) yapar" (Buhârî, "Cenâʾiz", 79, 92; Müslim, "Ḳader", 22-25) hadisi önemlidir.
FITRAT ÜZERİNE DOĞMAK NE DEMEK?
Hadis-i şerif'te geçen "Dünyaya gelen her insan fıtrat üzere doğar" ifadesi; insanların aslî, tabii ve fıtrî dinlerinin İslamiyet olduğunu, ancak çevre tesirleriyle başka dinlere ve dinsizliğe yöneldiğini belirtmektedir. Bu hadis, Allah'ın doğuştan insan tabiatına yaratıcısını tanıma eğilimi, ruh temizliği ve kalp saflığı gibi yetenek ve yatkınlıkları bahşetmesi şeklinde de yorumlanmaktadır. Fıtrat; hilkat, tabii eğilim, cibiliyyet, içgüdü, istidât gibi anlamlara da gelmektedir. Ancak İslami terim olarak Allah'a iman etme ve yaratıcıyı tanıma yatkınlığı olduğu unutulmamalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder